Choszczno |
Od kwietnia 1942 roku zaczęły krążyć plotki o ewakuacji Oflagu w Bornym Sulinowie i przeniesieniu jeńców do wygodniejszego obozu. Pogłoski te zrealizowały się w maju-od 14 do 17 maja doszło do wymiany pomiędzy jeńcami z naszego obozu a polskimi oficerami z Oflagu IIB w Choszcznie. Bloki II i III zostały przegrupowane do bloku I i IV i czekając na wyjazd do Choszczna byliśmy świadkami przybycia pierwszego kontyngentu Polaków zajmujących nasze dotychczasowe baraki. W ciągu dwóch następnych dni operacje się powtarzały.
Potem opowiemy o przygodach związanych z tą wymianą. Tak, więc, 15 i 17 maja 1942roku, instalujemy się w Oflagu IIB.
|
|
|
|
|
|
Wejście do Oflagu IIB |
|
Wejście do Oflagu IIB |
Wejście do Oflagu IIB
|
Aby powiększyć, kliknij na zdjęcie
|
Oto jak opat Flement przedstawia nowy obóz:
''Choszczno jest położone na południowy-wschód od Bornego Sulinowa; odległość , która dzieli te dwa obozy wynosi 90km lotem ptaka. Najbliższe miasteczka znajdują się : na północnym-zachodzie Stargard-31km stąd, Szczecin-64km, na zachód Pyrzyce-35km...''. Obóz jest usytuowany w zachodniej części miasta.''Koszary, w których zajmujemy część zachodnią-są bezporównania wygodniejsze niż baraki w Bornym Sulinowie.(*) |
|
|
|
|
|
|
Więżyczka strażnicza
Choszczno
|
Wieżyczka strażnicza w Oflagu IIB-Choszczno
|
Więżyczka strażnicza
Choszczno
|
Aby powiększyć, kliknij na zdjęcie
|
Druty otaczają szeroki prostokąt, długi na 380 metrów z zachodu na wschód, szeroki na 240 metrów z północy na południe. W całości, powierzchnia około 91 000 metrów kwadratowych, czyli 9 hektarów. Po odjęciu powierzchni zajmowanej przez druty, terytorium wewnętrzne obozu zajmowało około 85 00 metrów kwadratowych, czyli 8,5 hektara. Do tego prostokątna, to prawda, trzeba dorzucić aneks znajdujący się na północnym-wschodzie, przy drzwiach wejściowych do obozu, budynek , który służył za jadalnię, mieszkania dla Abwehry (**), miejsce odbierania paczek, do których dostęp był oszczędnie przyznawany .Reszta terenu-mniejsza niż w Bornym Sulinowie-została jeszcze ograniczona od czerwca 1942roku, 2 tygodnie po naszym przybyciu na miejsce.
Druty ciągnęły się na zewnątrz obozu i były wzmocnione drutem umieszczonym na słupach wbitych w ziemię. To pierwsze ogrodzenie biegło wzdłuż obozu, około metra od pasu drutów kolczastych. Zostaliśmy poinformowani, że ci, którzy chcieli odzyskać przedmioty , które upadły za tym pierwszym ogrodzeniem zostali powitani przez strzały z wieżyczek strażniczych (***).'' Konstrukcja tego nowego obozu była przepisowa: 4 budynki, dwa naprzeciwko dwóch, stanowiły nasze lokum. Na północny-wschód blok I, na południowy-wschód blok II. Naprzeciwko, dwa inne budynki-ich repliki, za szerokim prostokątnym podwórzem:naprzeciw bloku I-blok III, blokII naprzeciw bloku IV.'' Na północy, budynek jadalni, poczty i Abwehry;na południu, sala gimnastyczna''. |
|
|
|
|
|
Wieżyczka strażnicza
Choszczno |
Sala gimnastyczna
Choszczno |
Budynki w Choszcznie |
Jadalnia-Choszczno
|
‘’Byliśmy wciąż zbyt nieliczni by zajmować cztery bloki. Na zachodzie obozu znajdowała się strefa zajęta przez 6 garaży, ponumerowanych od 3 do 8 i przeznaczonych dla maszyn i samochodów pułku zmotoryzowanego. Niektóre z nich, częściowo lub w całości były zajęte przez licznych oficerów i żołnierzy. Garaż numer 5 zostanie, jak za czasów Polaków, przerobiony na teatr. ‘’Pięć wieżyczek strażniczych, dwie na południu, po jednej na trzech pozostałych stronach uzupełniały dekorację.’’ Nie było już piasku i nor królików, tutaj królował step i cement.’’(4) |
|
|
|
|
|
Niemiecka część koszar |
Apel przed blokiem 3 |
Blok 4 i wieżyczka strażnicza |
Wejście do koszar-Choszczno |
Tutaj również, jest bardzo ciężko określić liczbę populacji obozu. Powiedzieliśmy, że około 3 000 jeńców (oficerów i żołnierzy) opuściło Borne Sulinowo by dojść do Choszczna. Jednak podczas 2,5 lat które tu spędzimy, miały miejsce liczne migracje: wyjazdy chorych, jaki również wyjazdy do ochotniczej pracy, transfery do innych obozów-szczególnie do Lubeki- i które były rekompensowane przez przybycie nowych kolegów, pochodzących z innych obozów, czasem zamykanych (Schubin w sierpniu 42r.-Schoken w sierpniu 43roku-Montwy w maju 44roku-Wagna we wrześniu 444roku).
Można uznać, że liczba jeńców w obozie utrzymywała się pomiędzy 2500 a 3000.
|
|
|
|
|
|
|
Kermesse w Oflagu IIB w Arnswalde : Zegar elektryczny.
|
Festyn w Choszcznie Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse - Lieu de pêche devant la salle de gymnastique qui sert de chapelle (Turnhalle)). Au fond à gauche le block I. |
|
Festyn w Choszcznie |
Festyn w Choszcznie |
|
|
|
|
|
|
Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse à Gross-Born - août 1941. Concours de pêche 20 juin 1943 - Fanfare devant les blocs III et IV. |
|
Festyn w Choszcznie
|
Apel francuskich oficerów, jeńców wojennych w Oflagu IIB w Choszcznie
|
|
|
|
|
|
Przygotowanie posiłku |
|
Ogód warzywny
w Choszcznie |
Pięczątka cenzury |
|
|
|
|
|
|
dessin de la ville d'Arnswalde
réalisé par le Lieutenant
KIMMEL depuis sa chambre |
Photo prise de l'extérieur du camp, depuis le bâtiment
où se trouvaient les cellules des Officiers condamnés
à une peine de prison pour actes de résistance et autres.
On voit à gauche le Block I et au fond de la cour « LA TURNHALLE ».
A droite le bâtiment où se situaient la poste et la cuisine. |
Photo d'un mirador à l'Oflag IIB d'Arnswalde,
d'après les bâtiments en dur
que l'on aperçoit… |
|
|
|
|
|
|
Oflag IIB d'ARNSWALDE : Lavabos entre les blocks I et II. Il existait les mêmes de l'autre côté de la cour, entre les blocs III et IV. Photos prisent depuis le block II
|
Oflag IIB d'ARNSWALDE : Chambre 312 du Block 1. |
Oflag IIB d'ARNSWALDE : Chambre 312 du Block 1. |
|
|
|
|
|
OFLAG IIB - Arnswalde :
La cour avec, à droite, LA TURNHALLE et à gauche l'extrémité sur du bloc 2. |
|
Oflag IIB - Arnswalde : L'entrée de l'Oflag IIB vue du block 1. Troupes et gardiens allemands et prisonnier les regardant à travers les barbelés… |
Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse – Le lieutenant Pierre COLIN est devant le poisson, sur la gauche, en short. |